ΦΩΝΗ ΚΥΠΡΙΩΝ – KIBRISLILARIN SESİ – CYPRIOTS’ VOICE
Basın Bildirisi
İki toplumlu “KIBRISLILARIN SESİ” Forumu kritik bir noktaya gelmiş olan Kıbrıs müzakere süreci ve ilgili konular hakkında, şu anda politik düzeyde ve sivil toplum örgütleri düzeyinde acilen harekete geçilmesi gerektiği düşüncesi ile aşağıdaki konuların dikkate alınmasını önerir.
-
- Şu andaki gerçekler: Müzakere eden taraflar, gerçekleri, ortak bir bakış açısı ve ortak bir stratejik perspektiften değerlendirmelidirler. Müzakerelerde uzlaşma sağlanabilmesi için; coğrafik bölünmenin olumsuz etkileri, evliliklerle oluşan ve gelen göçmen toplumların yerel toplumlarla uyum sağlamanın yarattığı demografik değişiklikler, BM Güvenlik Konseyi kararları, 1977ve 1979 Doruk Anlaşmaları, kapsamlı çözüm için BM planı, Federal Kıbrıs Cumhuriyetinin federal karakteri ve iki kurucu devletin eşitliği ile ilgili 2008 Anlaşması dikkate alınmalıdır.
- Ortak bir vizyon: Kıbrıs sorununun çözümü için yol haritası, açık fikirlilikle ve esnek bir yaklaşımla, sorunun temel nedenleri dikkate alınarak hazırlanmalıdır. (karşılıklı güvenmeme hali, korkular, uzun süre ayrı yaşama, adaletsizlikler, geçmiş üzücü olaylar, belirsizlikler ve güvensizlikler)
- Federal Kıbrıs Cumhuriyeti: 1977 ve 1979 Doruk Anlaşmaları ve ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlarına göre Kıbrıs’ta çözüm iki toplumlu iki bölgeli ve siyasi eşitliğe dayalı federasyon olacaktır. Federasyonun tek egemenliği tek vatandaşlığı ve tek uluslararası temsiliyeti olacak ve iki oluşturucu devletten oluşacaktır. Yeni anketler Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum toplumlarının her ikisinin büyük çoğunluklarının desteklediği tek çözüm modeli federal çözümdür. Diğer bütün çözüm modelleri toplumların birisi veya diğeri tarafından reddedilmektedir. (Tek uniter Devlet, iki bağımsız devlete dayalı çözüm veya konfederal çözüm.) Oluşacak olan Federal Cumhuriyet, Birleşmiş milletlerdeki ve Avrupa Birliğindeki üyeliğini devam ettirecek ve Federal Cumhuriyette yaşayan Kıbrıslı Türk, Kıbrıslı Rum, Ermeni, Latin ve diğer bütün vatandaşlar, kaynaklarından ve avantajlarından istifade edeceklerdir.
- Güven yaratma: Politik çözüm arayışlarında müzakere masasında etken olan karşılıklı güven eksikliği halklara da yansımaktadır.” Her şey üzerinde anlaşılmadan hiçbir şey üzerinde anlaşılmamıştır” zarar verici doktrini üzerinde ısrar etmek, verimliliği tamamıyla ortadan kaldırmaktadır. Anlaşmaya varılma süreci, daha önceki müzakere süreçlerinde sağlanan yakınlaşmalar üzerine inşa edilmelidir. Teknik komitelerdeki varılan anlaşmalar, hayata geçirilerek güven yaratılmasına katkı koymalıdır. Güvensizliği artırdığı ve verimsizliği artırdığı için karşılıklı suçlama taktikleri son bulmalıdır. Kıbrıslılar fırsat verildiğinde işbirliği yapmaktaki istekliliklerini fırsat verildiğinde göstermişlerdir.
- Çözüm Kültürü: Güven yaratıcı önlemler konusunda varılacak herhangi bir uzlaşı, karşılıklı işbirliği ve bağımlılıkları artıracak, çözümü kolaylaştırmanın yanında federal çözümün sürdürülebilir olması için gerekli olan işbirliği kültürünün oluşmasına da katkı koyacaktır. Bu G.Y. önlemler “Maraş’ın BM kontrolünde açılması, eski Mağusa şehrinin UNESCO tarihi bölgesi olması önerisi yapılarak, kabulü için gerekli çalışmaların yapılması, Kıbrıslı Türklerin gümrük birliğine dahil edilmesi, Kuzey Kıbrıs’taki limanların AB gözetiminde açılması, Türkiye’nin Kıbrıs Cumhuriyetine liman ve hava limanlarını açması ve dolayısı ile Türkiye AB ilişkilerinin iyiye gitmesi” gibi kapsamlı bir önlemler paketi olabileceği gibi, Kıbrıs içi Mobil telefonlar dahil telefon hatlarının çalışır duruma getirilmesi, ülke içerisinde veya uluslararası düzeyde atletizm ve diğer spor dallarında ortak yapılar ve organizasyonlar gerçekleştirilebilir, ortak kültürel faaliyetler, üç lisanda trafik işaretleri devreye sokulabilir, tek sigortanın tüm adada geçerli olması sağlanabilir. Bu faaliyetler BM tarafından başlatılıp iki toplumun aktif katılımı ve AB ve garantör ülkelerin katkısı ile gerçekleşmelidir. Üzerinde anlaşılan ve uygulamaya konulan bu projeler kazan kazan sonucunu doğuracak ve Türkiye ve uluslararası aktörler dahil tüm ilgili tarafların pozitif katkı koymalarını teşvik edecektir. Çözüm bir son değil bir başlangıçtır ve liderlerin önereceği anlaşma metni referandumlarla onaylanırsa tüm bu süreçlerin devam etmesi gerekli olacaktır.
- Çözümün kazanımları: Müzakere sonucu Kıbrıs sorununun çözülmesi, maddi ve politik dinamikleri büyük oranda iyileştirecek ve bu gelişmenin yerel, bölgesel ve uluslararası politik etkileri çarpılarak ortaya çıkacaktır. Müzakere sonucu ulaşılacak çözüm, sadece Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesini değil tüm konuların köklü çözümünü sağlamalıdır.
- Çözüm fırsatının değerlendirilmesinin faydaları şunları içermektedir:
- Adanın iki kısmında benzeri şekilde var olan kötü ekonomik koşullar olumlu olarak etkilenecektir.
- Doğal gazın Avrupa’ya satılmasının daha az maliyetli yolu olan Türkiye üzerinden boru hatları ile satılması amacı ile Türkiye, oluşturulacak uluslararası bir ortaklıkta Kıbrıs Cumhuriyeti ile eşit şartlarda yer alacaktır.
- Öncelikle alınacak tedbirlerden biri olarak vatandaşların Maraş’a serbest olarak erişimi sağlanması halinde inşaatların yeniden yapılması süreci ekonomiye ciddi finans akışını sağlayacak ve oluşacak ekonomik istikrar ortamı uluslararası sermaye akışını da tetikleyecektir.
- Türkiye hava sahasını ve limanlarını kullanmanın anında sağlayacağı tasarruf ve konu ile ilgili olarak turizm ve transit ticarette oluşacak sinerji.
- Uzun vadede su ve elektriğin Türkiye’den Kıbrıs’a mukayeseli olarak çok daha ucuza transfer edilmesinin pozitif etkileri.
- İşbirliği kültürünün gelişmesi ile süreç içerisinde gelişecek karşılıklı güven ortamı, eğitim, kültür ve turizm alanlarında ve insan kaynaklarının karşılıklı değişimi ile ilgili fırsatların önünü açacaktır.
- Barışçıl ilişkiler ve istikrar ortamı politik literatürde Kıbrıslıları uluslararası haritadaki” etnik sorunlu ülkeler” yerine barışçıl metotlarla etnik sorunlarını çözenler kategorisinde yer almasını sağlayacaktır.
-
- Ayrımcılığa karşı olma ve eşitlik: Müzakere sürecinde yapılacak tartışmalarda, sonucunda varılacak anlaşmada ve oluşacak anayasada, cinsiyet eşitliği ve her düzeyde ayrımcılığın yapılmayacağı yer almalıdır. Eksik olan bu kültür BM GK’nin 1325(2000) numaralı kararında belirtildiği şekliyle barışın yapılandırıldığı süreçte müzakere masasında kadınların sesi ve varlığı yer almalıdır. Bu katılımcı demokrasi, kalkınma ve insan hakları konusudur. Bu amaçla Kıbrıslı kadınların danışma gurubu( GAT), yönetim, vatandaşlıklar, mülkiyet ve ekonomi konusunda cinsiyet bakış açısından somut öneriler hazırlamıştır. Kıbrıslı liderleri etkilemek amacı ile sivil toplum örgütleri ve activist gruplarla konsültasyona ihtiyaç vardır.
- Kültürel Miras: Ortak kültürel miras, Kıbrıs sorununun çözümü için motivasyonu artırmak ve etnik ve sosyal takdir duygusunun ortaya çıkmasını sağlayıcı sonuçlar elde edilmesini sağlayabilir. İlgili iki toplumlu süreçlerce desteklenen tarihi eserlerin restorasyonu, iki toplumdaki negatif güçler tarafından engellemeler olmasına rağmen meyve verici sonuçlar doğuran bir gelişme örneğidir. Bu kazanımlar, komite üyelerinin açık fikirli, disiplinli ve sıkı çalışmaları sonucunda ilerletilebilmiştir
- Partiler arası çalışmalar: KIBRISLILARIN SESİ’nin inancı odur ki bazı veya birçok konuda fikir ayrılıkları olan siyasi partilerin, herkesin çıkarına olabilecek sonuçlar elde edebilmek amacıyla birlikte çalışmaları gereklidir ve bu amaçla, Kıbrıs’taki politik kültürün değişmesinin çok büyük önemi vardır. Bu amaca yönelik nüfusların büyük çoğunluklarını temsil eden siyasi güçlerin müzakere sonucu ulaşılacak bir anlaşmanın kabul edilip uygulanması için işbirliği yapmaları çağrısında bulunuruz.
- Barış ve istikrar: Kıbrıslıların Sesi’nin inancı odur ki şu anda Kıbrıs sorununun çözümü için yerel, bölgesel ve uluslararası dinamikler bu imkanı sağlamaya hazırdır. Bizler her iki liderin bir an önce görüşmelere başlamak amacı ile ortak bir deklarasyonda anlaşarak en erken zamanda kapsamlı çözüme ulaşmaları için onları teşvik ederiz. Ayrıca sivil toplum örgütlerini, medyayı ve çözümü destekleyenleri bu sürece aktif olarak katkı koymaları için çağrıda bulunuyoruz. Çözüm her iki toplumun yaşam standartlarını yükseltmek için hayati öneme sahip olduğu gibi ilgili tüm tarafların faydasınadır ve bölgede oluşacak barış ve istikrar ortamına da olumlu katkı koyacaktır.
Basın Bildirisi no 24 – Kıbrıslıların Sesi 11/12/2013