Kıbrıslıların Sesi Kıbrıs Sorunu ile ilgili son durumu gözden geçirerek aşağıdaki sonuçlara vardı:
- Türkiye’nin yapısı ve gelecekte mücadele etmesi gereken zorluklar: Bölgemizdeki yeni ve ilginç ekonomik gelişmeler ve diplomatik karışıklık Türkiye’nin politik geleceğinin derinlemesine tartışılması için bir mesajdır.
2016 yılındaki başarısız darbenin ardından biriken problemler, Türkiye’ de geriye kalan az miktardaki muhalif sesin ve batılı analistlerin ülkenin otokrasiye dönmesi yönündeki endişelerini ifade etmelerine sebep oldu.
Türkiye’ de bağnaz bir yapıya sahip olan demokrasi hesaba katıldığında, Kıbrıs müzakerelerinde yeni karışıklıklara sebep olabilecek muhtemel rejim değişikliği ihtimalini hafife almamak gerekir.
- Federal yönetim altında bir arada yaşamak
Çözülmesi gereken denklemde bulunan ana problemlerin başında güvenlik ve ekonomi ile birlikte dil ve eğitim geliyor.
Dil
İngilizce kolaylıkla ve geleneksel olarak Kıbrıslılar tarafından iki toplum arasında köprü vazifesi gören bir lisan olarak kullanıldı. Ancak, Federal yönetimde lisan, acil durumlarda çok fazla yanlış anlamaya, engele ve hayal kırıklığına sebep olabilir. Bu durum iki toplum arasındaki güven ve inancın gerilemesine veya kaybına yol açabilir. Türkçe ve Rumcayı ayni anda öğrenmek; kurucu ve federal devlet başlangıcından itibaren uygulanan yoğun ve iyi niyetli yakınlaştırma tedbirleri ile sağlanan zaman içerisinde doğal ve kademeli olarak mümkün olacak.
Eğitim
Birbirinden farklı eğitim sistemleri Kıbrıslı Rum yönetimi altında yaşayan Kıbrıslı Türkler veya tam tersi için kesinlikle önemli bir engel olurdu.
Federal devletler, şu anda Kıbrıs Cumhuriyeti çatısı altında doğup büyüyen Kıbrıs Türklerin durumunda olduğu gibi, eğitim hizmeti sağlamakla yükümlü olacak.
Bu her iki federe devletin eğitim sisteminde tarihin nasıl öğretildiğinin sorgulanması için özellikle etkilidir.
Güvenlik
Bir toplumun güvenliği diğer toplum için feda edilmemelidir veya gözden çıkarılmamalıdır. Vatandaşları; sahip oldukları etnik kimlikleri üzerinden kanunsuz saldırılara maruz kalma korkusu olmadan yaşayabileceklerine ikna etmek maksadıyla, adaletin etkili ve zamanında işlemesini garantiye almak için, son zamanlarda gerçekleşen saldırılar göz önünde bulundurularak güvenlik problemi hem Federal hem de Kurucu Devlet seviyesinde en yüksek önceliğe sahip olmalıdır.
Ekonomi
Ekonomik hayatın başlarında sorun çıkarabilecek birincil derecedeki unsurlar; maaşlar arasındaki farklılıklar olduğu kadar akaryakıt, sağlık ve dişçilik sektöründeki ürün ve servislerde deneyimlenen farklılıklar olabilir. Zaman içerisinde her iki toplum da yüksek ekonomik refah seviyesindeki yeni koşullara, tahsis edilen uzlaşının genel bir sonucu olarak ayak uyduracaktır.
- Kıbrıs müzakerelerindeki gelişmeler
Taksitli çözüm
Kıbrıslıların Sesi Kıbrıs Sorununun çözümü için son zamanlarda açıklanan ‘yeni yaklaşım’ önerileri konusuyla ziyadesiyle ilgilidir. Ne ‘Taksitli Çözüm’ kavramı ne de ‘Gevşek Federasyon’ fikri yeni bir şeydir ve bunların Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin toplumlar arası görüşmelerin yeniden başlamasını değerlendirdiği zamanda ortaya atılması bu çabalara sadece zarar vermektedir. Özü itibariyle hiçbir kavram olumsuz değil, ancak önerilerin zamanlaması barış sürecini sadece sabotajlamaya yönelik bir teşebbüsü işaret etmektedir.
Gevşek Federasyon
Daha rahatsız edici olan ise, üzerinde anlaşılmış olan iki toplumlu ve iki bölgeli federasyon modeline rağmen, Sayın Anastasiadis’ in müzakerelerin temelinin Gevşek Federasyon amacıyla değişmesi önerisidir. Hâlihazırda üzerinde anlaşılmış olan, otoritenin kurucu devletlere devredilecek olması durumu yeterince geniş kapsamlıdır ve ileride daha fazla devrin yapılacak olmasının herhangi bir şekilde müzakere sürecini kolaylaştıracağından kuşku duyulmaktadır. Kıbrıslı Rum tarafından gelen bu öneri, anlaşma metni üzerindeki herhangi bir müzakere girişiminin başarısız olacağını garantilerken Kıbrıslı Türklerle de güç paylaşımında isteksiz oldukları anlamına gelmektedir. Müzakere temelinin iki toplumlu ve iki bölgeli federasyondan uzaklaşması için yapılan her girişim kaçınılmaz olarak yeni gerginliklere ve bölünmeye yönelik kaymalara sebep olacak. İki devletli çözüm bile ulaşılması zor ve ancak aşırı yüksek gerilim ile sıcak çatışma tehlikesi durumlarında gerçekleştirilebilir.
İki toplum arasındaki güven
Nikos Anastasiadis ve Mevlüt Cavuşoğlu arasındaki görüşmeler Kıbrıslı Türk lider Mustafa Akıncının otoritesine üzücü bir darbe indirdi. Böylesi görüşmeler ancak iki taraflı sorunlar veya güvenlik sorunları tartışılırsa faydalı olur. Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’nin içyapısı yalnızca Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum toplumları arasında tartışılacak bir konudur ve Sayın Akıncı’yı çizginin dışına itmek çok tehlikeli bir emsal oluşturur. Bu durum Sayın Akıncı’ ya ve Kıbrıs’ın yeniden birleşimi için mücadele veren insanlara hakarettir ve Kıbrıslı Türk toplumunun Türkiye’ den bağımsızlığını baltalamaktadır.
Toplumlar arası görüşmeler
Toplumlar arası görüşmelerdeki çıkmaz geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaşıyor. Eğer yakında herhangi bir anlaşma sağlanamazsa, adadaki barış durumunu tehlikeye atacak yeni gerilimler çıkacak. Yakın gelecekte UNICYP’ in yetkisinin iptal edilme olasılığı, son zamanlarda ara bölgede yaşanan olaylarla vurgulandığı gibi, kontrolsüz durumların çıkmasına sebep olabilir. Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından doğal gaz için planlanan sondaj çalışmaları Türk Deniz Kuvvetleri tarafından gelecek yeni tacizleri ve ihtilaflı sulardaki Türk sondaj çalışmalarını kesinlikle tetikleyebilir.
- Kıbrıslıların Sesi beyannamesi
Her iki toplumda da gerçekleştirilen bir dizi kamuoyu yoklamasının bilimsel analizleri ortaya çıkarıyor ki Kıbrıslılar; iki bölgeli ve iki toplumlu Federasyon yapısını, siyasi eşitliği, tek vatandaşlığı, garantisiz ortak ulusal sınırları ve başka bir ülkenin müdahale hakkının olmadığı bir çözümü ortaya koyan bir anlaşma için fikir birliğine ulaştılar.
Kıbrıslıların Sesi iki lidere; Guterres Çerçevesini temel alan anlamlı diyaloğa derhal kaldıkları yerden devam etmelerine, iki toplumlu ve iki bölgeli federasyonun uygulanması için bir anlaşmaya varmalarına ve Federal Kıbrıs Cumhuriyetinin siyasi eşitlik, iki toplumun etkin katılımı, garantilerin tasfiyesi ve yabancı askeri birliklerin çekilmesi temelinde kurulması için çağrı yapıyor.
Kıbrıslıların Sesi, ayrıca, Kıbrıs sorununun iki bölgeli ve iki toplumlu Federasyon temelinde çözümüne yönelik desteklerini ve bu amaçtan herhangi bir sapmaya karşı olduklarını beyan etmeleri adına aktiviteler düzenlemeleri için politik partilere, toplumdaki kurumlara, sivil topluma ve adanın bireylerine çağrı yapıyor.
Basın Bildirisi No 35 – Kıbrıslıların Sesi – 10/10/2018